Gorączka mleczna
Gorączka mleczna - Bovikalc:
Gorączka mleczna lub porażenie porodowe jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się stanem ostrej hipokalcemii (niedoboru jonów Ca++ we krwi). Może występować u krów mlecznych w okresie bezpośrednio przed ocieleniem lub po ocieleniu.
Na początku laktacji dochodzi do gwałtownego zwiększenia zapotrzebowania zwierzęcia na wapń. Na przykład krowa mleczna dająca 16 litrów siary potrzebuje około 50 g wapnia. Ponieważ zawartość dostępnych jonów Ca++ we krwi krowy wynosi jedynie około 2,5 g, wiąże się to z ogromnym zapotrzebowaniem na dodatkowy wapń dostarczany z paszą i/lub pochodzący z kości. Mobilizacja wapnia odbywa się dzięki działaniu układu enzymatycznego i zazwyczaj przebiega bez problemów. Jednak w okresie zasuszenia krowy funkcjonowanie układu enzymatycznego jest bardzo spowolnione i po ocieleniu może być potrzebne nieco czasu, aby układ ten zaczął działać optymalnie i zaczął zaspokajać zwiększone zapotrzebowanie na wapń. W rezultacie w tym okresie stężenie Ca++ we krwi krowy może zmniejszyć się poniżej krytycznego poziomu 2,0 mmol/litr.
Wapń jest głównym pierwiastkiem niezbędnym do aktywności wszystkich mięśni, w związku z czym stan ostrej hipokalcemii wywiera istotny wpływ na aktywność mięśniową zwierzęcia.
We wczesnej fazie gorączki mlecznej krowa staje się niespokojna i można obserwować palpitacje mięśniowe w obrębie głowy i kończyn zwierzęcia. U krowy zmniejsza się łaknienie. Defekacja i aktywność przeżuwania stają się spowolnione. W ciągu kilku godzin zwierzę staje się odrętwiałe, zaczyna się chwiać i wykazuje zmniejszoną temperaturę ciała. Następnie kładzie się na klatce piersiowej, staje się jeszcze bardziej odrętwiałe i senne i stopniowo zaczyna leżeć z głową nad barkiem, z półprzymkniętymi oczami. Rogi i kończyny stają się zimne w dotyku i krowa całkowicie zaprzestaje przeżuwania i defekacji. Jeśli na tym etapie nie podejmie się leczenia, krowa stanie się coraz bardziej odrętwiała, straci przytomność, a na końcu padnie.
Gorączka mleczna może występować przed ocieleniem, jednak zazwyczaj pojawia się w ciągu 24 godzin od ocielenia. Choroba może też rozwinąć się później, jednak bardzo rzadko pojawia się po upływie 72 godzin od ocielenia.
Częstość występowania gorączki mlecznej jest zmienna w różnych krajach, jednak w piśmiennictwie podaje się na ogół, że wynosi 5–7%.
Wskaźnik ten jest tym większy, im większa jest produkcja mleka, jednak istnieją odchylenia od tej zasady, zależne od rasy, wieku i sposobu karmienia zwierząt. U krów rasy Jersey ryzyko zakażenia gorączką mleczną jest o 50% większe niż w przypadku większych ras. Częstość występowania gorączki mlecznej zwiększa się też wraz z wiekiem zwierząt. W szczególności obserwuje się znaczne zwiększenie liczby przypadków tej choroby podczas trzeciego ocielenia i w późniejszym okresie.