Komisja Europejska zatwierdza nintedanib do leczenia śródmiąższowej choroby płuc w przebiegu twardziny układowej (SSc‑ILD)
- Zatwierdzenie jest oparte na wynikach badania klinicznego SENSCIS®, które wykazało, że nintedanib spowalnia tempo pogarszania się czynności płuc u chorych na śródmiąższową chorobę płuc w przebiegu twardziny układowej (SSc‑ILD)[1]
- Po zatwierdzeniu przez FDA we wrześniu 2019 r., stosowanie nintedanibu w leczeniu SSc‑ILD zostało dotychczas zatwierdzone w 15 krajach, w tym w Kanadzie, Japonii i Brazylii
- Ponieważ jest to pierwsza i jedyna zatwierdzona opcja leczenia dostępna dla chorych na SSc‑ILD, rejestracja stanowi przełom w obszarze niezaspokojonych potrzeb zdrowotnych
Ingelheim, Niemcy, 21 kwietnia, 2020 r. – Firma Boehringer Ingelheim ogłosiła, że Komisja Europejska zatwierdziła nintedanib w leczeniu śródmiąższowej choroby płuc w przebiegu twardziny układowej (SSc‑ILD) u osób dorosłych[2]. Zatwierdzenie to nastąpiło po wydaniu przez Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi pozytywnej opinii na temat stosowania nintedanibu w leczeniu SSc‑ILD w dniu 27 lutego 2020 r.
Twardzina układowa (SSc), zwana też sklerodermią (SSc), to upośledzająca i potencjalnie śmiertelna, rzadka choroba autoimmunologiczna [3],[4],[5]. Powoduje bliznowacenie (włóknienie) różnych narządów, w tym płuc, serca, przewodu pokarmowego i nerek, i może prowadzić do zagrażających życiu powikłań. Twardzina może powodować chorobę śródmiąższową płuc (ILD), określaną jako SSc‑ILD1,[6]. Jest ona główną przyczyną śmiertelności wśród chorych na twardzinę układową, odpowiadającą za około 35% zgonów związanych z tą chorobą[7].
– To prawdziwy przełom w leczeniu chorych na SSc‑ILD – powiedział Peter Fang, starszy wiceprezes i dyrektor Działu Inflammation w Boehringer Ingelheim. – Proces włóknienia płuc ma nieodwracalny charakter. Jako pierwsze i jedyne zatwierdzone leczenie SSc‑ILD, nintedanib odpowiada na niezaspokojoną potrzebę zdrowotną, co stanowi ogromny postęp dla osób cierpiących na tą zmieniającą życie chorobę. Zatwierdzenie wskazuje na stałe zaangażowanie firmy Boehringer Ingelheim w działania na rzecz osób cierpiących na włóknienie płuc”.
– Decyzja Komisji Europejskiej jest bardzo dobrą wiadomością dla europejskiej społeczności osób chorych na twardzinę – powiedziała Sue Farrington, przewodnicząca Federacji Europejskich Stowarzyszeń Chorych na Twardzinę (FESCA). – Kiedy twardzina zajmuje płuca, konsekwencje mogą być poważne. Dostępność leczenia daje wielką nadzieję osobom cierpiącym na twardzinę oraz ich bliskim”.
Zatwierdzenie leku przez Komisję Europejską opiera się na wynikach SENSCIS® – prowadzonego metodą podwójnie ślepej próby badania III fazy z zastosowaniem grupy kontrolnej otrzymującej placebo – w którym oceniano skuteczność i bezpieczeństwo nintedanibu u pacjentów ze śródmiąższową chorobą płuc w przebiegu twardziny układowej (SSc‑ILD)1. Pierwszorzędowym punktem końcowym było roczne tempo pogarszania się natężonej pojemności życiowej (FVC) oceniane w okresie 52 tygodni. Wyniki badania wykazały, że nintedanib spowalnia tempo pogarszania się czynności płuc o 44% (41 ml/rok) w stosunku do placebo, na podstawie wartości FVC mierzonych w okresie 52 tygodni1. Ponadto wyniki wykazały, że profil bezpieczeństwa i tolerancji nintedanibu jest podobny do obserwowanego u pacjentów z idiopatycznym włóknieniem płuc (IPF)1.
Lek zarejestrowano również do leczenia chorych na SSc‑ILD w innych krajach, między innymi w Kanadzie, Japonii i Brazylii. Do tej pory nintedanib został zarejestrowany do leczenia IPF w ponad 75 krajach. Jest to również pierwsza zatwierdzona terapia SSc‑ILD[8].
Uwagi dla redaktorów
Badanie SENSCIS®
SENSCIS® było największym, randomizowanym badaniem klinicznym z grupą kontrolną, w którym uczestniczyło 576 pacjentów cierpiących na SSc-ILD z ponad 32 krajów, w tym z USA, Kanady, Chin, Japonii, Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii. Pierwszorzędowym punktem końcowym było roczne tempo pogarszania się czynności płuc oceniane na podstawie pomiarów FVC (ml/rok) oceniane w okresie 52 tygodni. W badaniu gromadzono również dane dotyczące innych objawów choroby w ramach najważniejszych drugorzędowych punktów końcowych, ocenianych na podstawie grubości skóry mierzonej jako bezwzględna zmiana wyjściowego pomiaru w oparciu o zmodyfikowaną skalę oceny grubości skóry wg Rodnana (ang. modified Rodnan skin score, mRSS) oraz jakości życia związanej ze stanem zdrowia, ocenianej na podstawie wyniku kwestionariusza dotyczącego chorób układu oddechowego, opracowanego przez Szpital Św. Jerzego (ang. St George’s Respiratory Questionnaire, SGRQ), w 52. tygodniu. Do kryteriów włączenia należało rozpoznanie SSc z pojawieniem się pierwszych objawów niezwiązanych z chorobą Raynauda w ciągu 7 lat; rozpoznanie ILD potwierdzone tomografią komputerową o wysokiej rozdzielczości, która wykazała zwłóknienie co najmniej 10% płuc; FVC wynosząca co najmniej 40% wartości należnej oraz zakres wynoszący 30-89% należnej pojemności dyfuzyjnej płuc dla tlenku węgla (ang. diffusion capacity of the lung for carbon monoxide, DLco. Pacjentów losowo przydzielono do grupy otrzymującej nintedanib w dawce 150 mg dwa razy na dobę lub placebo. W badaniu mogli uczestniczyć chorzy poddawani stabilnej terapii mykofenolanem albo metotreksatem i/lub przyjmujący prednizon w dawce do 10 mg/dobę 1.
Śródmiąższowa choroba płuc w przebiegu twardziny układowej
Śródmiąższowa choroba płuc w przebiegu twardziny układowej to przewlekła choroba płuc powodująca bliznowacenie tkanek (włóknienie) i/lub stan zapalny, które tworzą się w ścianach pęcherzyków płucnych pacjentów ze sklerodermią[9]. Jest ona główną przyczyną śmiertelności wśród chorych na twardzinę układową, odpowiadającą za około 35% zgonów związanych z tą chorobą 7. Pierwsze objawy twardziny układowej pojawiają się zwykle w młodym wieku, pomiędzy 25. a 55. rokiem życia, a ILD może rozwijać się we wczesnym stadium u pacjentów z SSc – dlatego regularne badania przesiewowe mają kluczowe znaczenie6,[10],[11].
Nintedanib
Nintedanib jest inhibitorem kinaz tyrozynowych działającym na kluczowe receptory w szlakach sygnalizacyjnych, które prowadzą do włóknienia płuc[12]. Lek został już dopuszczony w ponad 75 krajach do leczenia pacjentów z idiopatycznym włóknieniem płuc (IPF) – przewlekłą i ostatecznie śmiertelną chorobą, w przebiegu której dochodzi do postępującego pogorszenia czynności płuc. Szacuje się, że ponad 80 000 osób z IPF otrzymało leczenie nintedanibem – zalecanym do stosowania u pacjentów z IPF przez międzynarodowe wytyczne[13].
We wrześniu 2019 r. nintedanib zatwierdzono w USA jako pierwsze i jedyne leczenie spowalniające tempo utraty czynności płuc u pacjentów z ILD związaną z twardziną układową8. Wnioski rejestracyjne przedłożono również innym organom regulacyjnym na całym świecie; do tej pory lek został dopuszczony do stosowania w Kanadzie, Japonii, Brazylii oraz w innych krajach.
Nintedanib został również uznany za przełomowy lek przez FDA, a następnie, w marcu 2020 r., został zatwierdzony do leczenia przewlekłych śródmiąższowych chorób płuc o fenotypie postępującym[14].
Boehringer Ingelheim
Opracowywanie nowych, bardziej skutecznych leków, przeznaczonych do stosowania u ludzi i zwierząt, leży u podstaw wszystkich naszych działań. Celem firmy jest tworzenie przełomowych terapii, które zmieniają życie chorych. Boehringer Ingelheim — firma rodzinna od momentu jej założenia w 1885 r. — ma swobodę realizacji swojej długofalowej wizji. Dąży do określenia przyszłych wyzwań zdrowotnych oraz identyfikacji niezaspokojonych potrzeb medycznych, w których nowe terapie mogą przynieść największą korzyść.
Jesteśmy wiodącą firmą farmaceutyczną, skoncentrowaną na badaniach naukowych. Każdego dnia ponad 51 000 naszych pracowników tworzy wartość dzięki innowacjom w zakresie trzech obszarów biznesowych: leków przeznaczonych do stosowania u ludzi, zdrowia zwierząt i leków biologicznych. W 2019 roku firma odnotowała sprzedaż netto o wartości około 19 mld euro. Nakłady na badania i rozwój, wynoszące prawie 3,5 mld euro, umożliwią opracowanie nowej generacji leków ratujących życie i poprawiających jakość życia chorych.
Poprzez otwarcie się na partnerstwo i zaangażowanie różnorodnych ekspertów z obszaru nauk przyrodniczych, w pełni wykorzystujemy możliwości badawcze i naukowe. Współpracując, przyspieszamy osiągnięcie kolejnego przełomu medycznego, który zmieni życie chorych teraz i w przyszłości.
Więcej informacji o firmie Boehringer Ingelheim można uzyskać, odwiedzając stronę www.boehringer-ingelheim.com lub zapoznając się z naszym raportem rocznym dostępnym pod adresem: http://annualreport.boehringer-ingelheim.com.
Piśmiennictwo
[1] Distler O i wsp. Nintedanib for systemic sclerosis-associated interstitial lung disease. N Eng J Med 2019;380:2518–28. Dostępne na stronie: http://dx.doi.org/10.1056/NEJMoa1903076. Stan na kwiecień 2020 r.
[2] Europejska charakterystyka produktu leczniczego Ofev, zatwierdzona w dniu 17 kwietnia, 2020. Dane w dokumentach
[3] Denton CP, Khanna D. Systemic Sclerosis. Lancet 2017;390:1685–99.
[4] Cottin V i wsp. Interstitial lung disease associated with systemic sclerosis (SSc-ILD). Respir Res 2019;20:13.
[5] Kowal-Bielecka O i wsp. Update of EULAR recommendations for the treatment of systemic sclerosis. Ann Rheum Dis 2017;76:1327–1339.
[6] Solomon JJ i wsp. European Respiratory Update: Scleroderma lung disease. Eur. Respir. Rev. 2013; 22: 127, 6–19.
[7] Tyndall AJ i wsp. Causes and risk factors for death in systemic sclerosis: a study from the EULAR Scleroderma Trials and Research (EUSTAR) database. Ann Rheum Dis 2010;69:1809–1815.
[8] US Food and Drug Administration. Komunikat prasowy. Dostępne na stronie: https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-treatment-patients-rare-type-lung-disease. Stan na kwiecień 2020 r.
[9] Pulmonary Fibrosis Foundation. Scleroderma‑associated interstitial lung disease (SSc‑ILD). Dostępne na stronie: https://www.pulmonaryfibrosis.org/docs/default-source/disease-education-brochures/pf-fact-sheet-series---ssc-ild_digital.pdf?sfvrsn=ae99918d_2. Stan na kwiecień 2020 r.
[10] Scleroderma Foundation. What is scleroderma? Dostępne na stronie: http://www.scleroderma.org/site/PageNavigator/patients_whatis.html#.V%20hgSaPlViko. Stan na kwiecień 2020 r.
[11] Jaeger VK, Wirz EG, Allanore Y i wsp. Incidences and risk factors of organ manifestations in the early course of systemic sclerosis: a longitudinal EUSTAR study. PLoS One. 2016;11(10):e0163894.
[12] Ofev – Charakterystyka produktu leczniczego. Dostępne na stronie: https://www.ema.europa.eu/en/documents/product-information/ofev-epar-product-information_en.pdf (data ostatniej aktualizacji: 23 września 2019 r.). Stan na kwiecień 2020 r.
[13] Raghu G i wsp. An Official ATS/ERS/JRS/ALAT Clinical Practice Guidelines: Treatment of Idiopathic Pulmonary Fibrosis: Executive Summary. Am J Respir Crit Care Med. 2015; 192(2)238–248.
[14] US Food and Drug Administration. Komunikat prasowy. Dostępne na stronie: https://www.fda.gov/news-events/press-announcements/fda-approves-first-treatment-group-progressive-interstitial-lung-diseases. Stan na kwiecień 2020 r.