Ingelheim, Niemcy, 29 sierpnia 2020 r – Pełne wyniki badania III fazy EMPEROR‑Reduced z udziałem osób dorosłych z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową, z i bez współistniejącej cukrzycy, wykazały, że stosowanie empagliflozyny pozwala istotnie, o 25 procent, zredukować ryzyko wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego – zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca¹. W badaniu oceniano wpływ dodania empagliflozyny (10 mg) do standardowego leczenia w porównaniu z placebo¹. Wyniki zostały przedstawione podczas dorocznej konferencji Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego[1], a także opublikowane w czasopiśmie The New England Journal of Medicine¹.

Wyniki dotyczące pierwszorzędowego punktu końcowego były spójne w podgrupach pacjentów z i bez współistniejącej cukrzycy typu 2¹. Analizy kluczowych drugorzędowych punktów końcowych badania wykazały, że stosowanie empagliflozyny zredukowało ryzyko wystąpienia pierwszej lub kolejnej hospitalizacji z powodu niewydolności serca o 30 procent¹. Ponadto tempo spadku współczynnika eGFR, który jest miarą pogorszenia czynności nerek, było wolniejsze w grupie stosującej empagliflozynę niż w grupie placebo¹.

– Niewydolność serca to wyniszczająca choroba układu krążenia, która prowadzi do niepełnosprawności. Nie tylko ogranicza ona jakość życia, lecz także wymaga wielokrotnych hospitalizacji. Jest to postępująca choroba, której towarzyszy pogarszanie się czynności nerek – powiedział lek. med. Milton Packer, Przewodniczący Komitetu Wykonawczego ds. Programu EMPEROR oraz laureat nagrody dla wybitnego naukowca z zakresu wiedzy o układzie krążenia (Distinguished Scholar in Cardiovascular Science), związany ze szpitalem Baylor University Medical Center w Dallas (Teksas, USA). – Wyniki badania EMPEROR‑Reduced wykazują, że empagliflozyna stosowana u dorosłych pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową zmniejsza liczbę hospitalizacji z powodu niewydolności serca, a jednocześnie spowalnia pogarszanie się czynności nerek. Wyniki te są wysoce istotne statystycznie i ważne klinicznie.

Zaobserwowana w analizie eksploracyjnej redukcja ryzyka wystąpienia pierwszorzędowego punktu końcowego w badaniu EMPEROR‑Reduced odpowiadała konieczności leczenia 19 pacjentów przez 16 miesięcy w celu uniknięcia jednego zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca¹.

Niewydolność serca występuje u ponad 60 milionów ludzi na całym świecie[2]. Każdego roku ponad milion osób jest hospitalizowanych z jej powodu w USA i w Europie². Choroba występuje wówczas, gdy serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi do pozostałych części ciała i jest to najczęstsze i najcięższe powikłanie zawału serca[3]^,[4]. U osób z niewydolnością serca często występuje duszność i uczucie zmęczenia, co może obniżać jakość ich życia.[5]^,[6] U osób z niewydolnością serca często występują również zaburzenia czynności nerek, co może mieć istotny, niekorzystny wpływ na rokowanie[7].

– Niewydolność serca może mieć głęboki wpływ na osoby cierpiące na tę chorobę, a jej konsekwencje dotyczące serca i nerek mogą ograniczać możliwości życiowe – powiedział dr Waheed Jamal, Wiceprezes i Dyrektor Pionu Chorób Kardiometabolicznych w Boehringer Ingelheim. – Empagliflozyna była pierwszym inhibitorem SGLT2, w przypadku którego wykazano redukcję liczby zgonów z przyczyn sercowo‑naczyniowych oraz hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób z cukrzycą typu 2 i zaawansowaną chorobą sercowo‑naczyniową. Nastąpiło to w badaniu EMPA‑REG OUTCOME^®. Nadal wytyczamy nowe szlaki, dzięki wynikom badania EMPEROR‑Reduced, które dostarczają solidnych dowodów na to, że empagliflozyna może odmienić życie milionów ludzi poprzez redukcję ryzyka powikłań sercowo‑naczyniowych oraz spowolnienie tempa progresji uszkodzenia nerek u osób z niewydolnością serca. Z niecierpliwością czekamy na dalszą analizę tych danych i planujemy przedłożyć wnioski rejestracyjne jeszcze w tym roku.

– Dziesiątki milionów ludzi żyją z niewydolnością serca i chorobą nerek – powiedział dr n. med. Jeff Emmick, Wiceprezes ds. Rozwoju Produktów w firmie Lilly. – Wyniki badania EMPEROR‑Reduced wykazały, że empagliflozyna może pomóc w redukowaniu skutków niewydolności serca, jednocześnie spowalniając pogarszanie się czynności nerek. Jesteśmy podekscytowani możliwością przedstawienia tych danych i mamy nadzieję, że dzięki naszemu programowi badań EMPOWER możliwa będzie zmiana sposobu leczenia pacjentów z tymi chorobami.

Agencja Żywności i Leków (FDA) w USA rozpoczęła procedurę przyspieszonej oceny empagliflozyny w redukowaniu ryzyka zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych oraz hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób z niewydolnością serca[8]. Ocena ta dotyczy programu EMPEROR, na który składają się badania EMPEROR‑Reduced i EMPEROR‑Preserved. Badanie EMPEROR‑Preserved ma na celu ocenę wpływu stosowania empagliflozyny na ryzyko zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób dorosłych z niewydolnością serca i zachowaną frakcją wyrzutową[9] – są to pacjenci, dla których obecnie nie istnieją zarejestrowane opcje leczenia. Wyniki badania EMPEROR‑Preserved zostaną opublikowane najprawdopodobniej w 2021 r.

Dodatkowo prowadzone obecnie badanie EMPA‑KIDNEY ocenia wpływ stosowania empagliflozyny na progresję choroby nerek i występowanie zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych u osób dorosłych z zaawanasowaną, przewlekłą chorobą nerek, zarówno z jak i bez współistniejącej cukrzycy[10]. FDA rozpoczęła również procedurę przyspieszonej oceny stosowania empagliflozyny w leczeniu przewlekłej choroby nerek, wskazując na pilną potrzebę opracowania nowych opcji leczenia dla osób żyjących z tą chorobą na całym świecie[11]. Wyniki badania EMPA‑KIDNEY zostaną opublikowane najprawdopodobniej w 2022 r.  

Badania EMPEROR i EMPA‑KIDNEY są prowadzone w ramach programu klinicznego EMPOWER – jednego z najbardziej kompleksowych programów badań nad inhibitorem SGLT2, oceniających wpływ empagliflozyny na jakość życia w kontekście spektrum chorób sercowo-nerkowo-metabolicznych. Program ten obejmuje także badanie EMPACT‑MI, które ocenia wpływ stosowania empagliflozyny na ryzyko zgonu z dowolnej przyczyny i hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób dorosłych, z i bez współistniejącej cukrzycy, u których wystąpił zawał serca[12], jak również badanie EMPULSE, które ma na celu ocenę stosowania empagliflozyny u osób dorosłych, z i bez współistniejącej cukrzycy, które zostały przyjęte do szpitala z powodu ostrej niewydolności serca i których stan został ustabilizowany[13].

* Złożony eksploracyjny punkt końcowy obejmował przewlekłe dializy lub przeszczepienie nerki, bądź trwałą redukcję o ≥40% wskaźnika eGFR (CKD‑EPI) lub trwałą redukcję eGFR o <15 ml/min/1,73 m² (u pacjentów z wyjściową wartością eGFR ≥30), albo trwały poziom eGFR <10 ml/min/1,73 m² (u pacjentów z wyjściową wartością eGFR <30 ml/min/1,73 m²).

Program badań klinicznych EMPEROR oceniających stosowanie empagliflozyny w leczeniu niewydolności serca^11,[14]

Program badań klinicznych EMPEROR (EMPagliflozin outcomE tRial in patients with chrOnic heaRt failure) obejmuje dwa randomizowane badania III fazy, prowadzone metodą podwójnie ślepej próby i mające na celu ocenę stosowania empagliflozyny raz na dobę w porównaniu z placebo u osób dorosłych z przewlekłą niewydolnością serca z zachowaną lub obniżoną frakcją wyrzutową,* z i bez współistniejącej cukrzycy, którzy otrzymują aktualnie obowiązujące leczenie standardowe:

• EMPEROR‑Reduced [NCT03057977]: ocena bezpieczeństwa stosowania i skuteczności empagliflozyny u osób z przewlekłą niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową (HFrEF).
  • Pierwszorzędowy punkt końcowy: czas do wystąpienia pierwszego zdarzenia w postaci potwierdzonego zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub potwierdzonej hospitalizacji z powodu niewydolności serca
  • Liczba pacjentów: 3730
  • Data ukończenia: 2020 r.

• EMPEROR-Preserved [NCT03057951]: ocena bezpieczeństwa stosowania i skuteczności empagliflozyny u pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF).
  • Pierwszorzędowy punkt końcowy: czas do wystąpienia pierwszego zdarzenia w postaci potwierdzonego zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych lub potwierdzonej hospitalizacji z powodu niewydolności serca [Okres: maksymalnie 38 miesięcy]
  • Przewidywana liczba pacjentów: ok. 5990
  • Szacowana data ukończenia: 2021 r.

*Frakcja wyrzutowa oznacza procent objętości krwi wypompowywanej z lewej komory serca w trakcie każdego skurczu mięśnia sercowego[15]. W trakcie rozkurczu mięśnia sercowego komora ponownie wypełnia się krwią.

• O HFrEF mówimy w sytuacji, gdy mięsień sercowy nie kurczy się wystarczająco silnie i do organizmu zostaje przepompowana mniejsza ilość krwi w porównaniu z sercem o prawidłowej czynności¹⁷.
• HFpEF ma miejsce wówczas, gdy mięsień sercowy kurczy się prawidłowo, ale komora nie napełnia się wystarczająco krwią i dlatego mniej krwi może wpłynąć do serca w porównaniu z sercem o prawidłowej czynności¹⁷.

Program EMPOWER

W ramach zawartego sojuszu firmy Boehringer Ingelheim i Eli Lilly and Company opracowały program EMPOWER, którego celem jest zbadanie wpływu empagliflozyny na ważniejsze kliniczne parametry sercowo-naczyniowe i nerkowe w spektrum chorób sercowo-nerkowo-metabolicznych. Schorzenia sercowo-nerkowo-metaboliczne to wiodąca przyczyna śmiertelności na świecie, która powoduje niemal 20 milionów zgonów rocznie[16]. W ramach programu EMPOWER firmy Boehringer Ingelheim i Lilly dążą do pogłębienia wiedzy na temat tych wzajemnie powiązanych układów i opracowania leczenia oferującego zintegrowane korzyści w kontekście wielu narządów. Program EMPOWER, który obejmuje osiem badań klinicznych i dwa badania oceniające wyniki leczenia w warunkach rzeczywistej praktyki klinicznej, podkreśla długoterminowe zaangażowanie obu firm w poprawę jakości życia chorych ze schorzeniami sercowo-nerkowo-metabolicznymi. Do uczestnictwa w badaniach klinicznych włączono ponad 27 000 dorosłych osób na całym świecie, co oznacza, że jest to obecnie jeden z najbardziej szeroko zakrojonych i kompleksowych programów badań klinicznych nad inhibitorem SGLT2. 

Program ten obejmuje następujące badania kliniczne:

• EMPEROR‑Reduced: ocena redukcji ryzyka zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób dorosłych z przewlekłą niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową¹
• EMPEROR‑Preserved: ocena redukcji ryzyka zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych lub hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób dorosłych z przewlekłą niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową¹¹
• EMPULS: ocena poprawy klinicznych oraz określanych przez pacjenta punktów końcowych u osób dorosłych hospitalizowanych z powodu ostrej niewydolności serca¹⁵
• EMPACT‑MI: ocena ryzyka zgonu z dowolnej przyczyny i hospitalizacji z powodu niewydolności serca u osób dorosłych, z i bez współistniejącej cukrzycy typu 2, u których wystąpił ostry zawał mięśnia sercowego, w celu zapobiegania niewydolności serca i poprawienia wyników leczenia¹⁴
• EMPA‑KIDNEY: ocena redukcji tempa progresji choroby nerek oraz ryzyka zgonu z przyczyn sercowo‑naczyniowych u osób dorosłych z zaawansowaną, przewlekłą chorobą nerek¹²
• EMPERIAL‑Reduced: ocena wydolności czynnościowej oraz punktów końcowych określanych przez pacjenta u osób dorosłych z przewlekłą niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową[17]
• EMPERIAL‑Preserved: ocena wydolności czynnościowej oraz punktów końcowych określanych przez pacjenta u osób dorosłych z przewlekłą niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową[18]
• EMPA‑REG OUTCOME^®: ocena wpływu empagliflozyny dodanej do standardowego leczenia na bezpieczeństwo sercowo-naczyniowe oraz śmiertelność pacjentów z cukrzycą typu 2 oraz chorobą sercowo-naczyniową[19]
• EMPRISE: nieinterwencyjne badanie oceniające skuteczność, bezpieczeństwo, wykorzystywanie zasobów opieki zdrowotnej oraz koszty opieki medycznej podczas stosowania empagliflozyny w rutynowej praktyce klinicznej u osób dorosłych z cukrzycą typu 2 w całym spektrum ryzyka sercowo‑naczyniowego[20]^,[21]

Niewydolność serca

Niewydolność serca to postępująca choroba powodująca przewlekłą niepełnosprawność i potencjalnie prowadząca do zgonu, w której serce nie jest w stanie przepompować dostatecznej ilości krwi natlenowanej do organizmu lub w której w procesie zapewnienia dopływu dostatecznej ilości krwi natlenowanej dochodzi do nagromadzenia płynów (zmian zastoinowych) w płucach i tkankach obwodowych⁵. Jest to szeroko rozpowszechniona choroba, na którą cierpi ponad 60 milionów osób na całym świecie, przy czym przewiduje się, że częstość występowania niewydolności serca będzie rosnąć w miarę starzenia się populacji⁴. Niewydolność serca często występuje u chorych na cukrzycę[22], jednak u około połowy wszystkich osób z niewydolnością serca cukrzyca nie występuje^4,[23].

Program leczenia niewydolności serca z zastosowaniem empagliflozyny uruchomiono w oparciu o dane z badania EMPA‑REG OUTCOME^® oceniającego wpływ empagliflozyny (w dawce 10 mg lub 25 mg raz na dobę) w porównaniu z placebo, stosowanych w skojarzeniu z leczeniu standardowym, u osób dorosłych z cukrzycą typu 2 i utrwaloną chorobą układu krążenia²¹.

Choroby sercowo-nerkowo-metaboliczne
Firmy Boehringer Ingelheim i Lilly dążą do wprowadzenia zmian w modelu leczenia osób ze schorzeniami sercowo-nerkowo-metabolicznymi, grupą wzajemnie powiązanych zaburzeń, które występują u ponad miliarda ludzi na świecie i stanowią wiodącą przyczynę śmiertelności¹⁸.

Układy krążenia, nerkowy i metaboliczny są wzajemnie powiązane i można wskazać wiele czynników ryzyka oraz mechanizmów powstawania nieprawidłowości w szerokim spektrum chorobowym, które dotyczą wszystkich tych układów. Zaburzenia czynności jednego układu mogą przyspieszyć wystąpienie objawów ze strony innych układów, co wpływa na rozwój wzajemnie powiązanych chorób, np. cukrzycy typu 2, chorób układu krążenia, niewydolności serca i zaburzeń nerek, a to z kolei zwiększa ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Analogicznie poprawa stanu zdrowia w zakresie jednego układu może prowadzić do pozytywnych rezultatów w zakresie wszystkich pozostałych[24]^,[25].

Celem naszych badań i opracowanych terapii jest wspieranie chorych w zachowaniu zdrowia, przywrócenie równowagi pomiędzy wzajemnie powiązanymi układami krążenia, nerkowym i metabolicznym oraz zmniejszenie ryzyka występowania poważnych powikłań. W ramach naszych działań na rzecz osób, których zdrowie jest zagrożone przez schorzenia sercowo-nerkowo-metaboliczne, nadal będziemy stosować podejście wielodyscyplinarne w opiece zdrowotnej, koncentrując nasze zasoby na obszarach, w których brakuje skutecznych terapii.

Empagliflozyna
Empagliflozyna to doustny, przyjmowany raz na dobę, wysoce selektywny inhibitor kotransportera sodowo‑glukozowego 2 (SGLT2) oraz pierwszy lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, w przypadku którego dane na temat obniżenia ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych zostały uwzględnione w kilku krajach w zarejestrowanych wskazaniach do stosowania[26]^,[27],[28].

Hamowanie kotransportera SGLT2 przez empagliflozynę u pacjentów z cukrzycą typu 2 i wysokim stężeniem cukru we krwi przeciwdziała wchłanianiu zwrotnemu glukozy w nerkach, co prowadzi do wydalania nadmiaru glukozy z moczem. Ponadto empagliflozyna przeciwdziała wchłanianiu zwrotnemu sodu, co wpływa na zwiększenie wydalania sodu z organizmu oraz zmniejszenie obciążenia płynami układu naczyń krwionośnych (tj. objętości wewnątrznaczyniowej). Empagliflozyna wywołuje w organizmie zmiany w metabolizmie glukozy, sodu i wody, które mogą przyczynić się do zmniejszenia liczby zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych, zgodnie z obserwacjami poczynionymi w badaniu EMPA‑REG OUTCOME^®[29].

Boehringer Ingelheim i Eli Lilly and Company

W styczniu 2011 r. firmy Boehringer Ingelheim i Eli Lilly and Company ogłosiły zawarcie sojuszu na rzecz leczenia cukrzycy, ukierunkowanego na związki reprezentujące kilka największych grup leków przeciwcukrzycowych. W zależności od regionu geograficznego firmy wspólnie lub osobno promują odpowiednie substancje czynne, które każda z firm wniosła do koalicji. Sojusz pozwala na wykorzystanie zasobów dwóch światowych liderów na rynku farmaceutycznym, aby skupić działania na potrzebach pacjenta. Poprzez połączenie sił obie firmy pokazują swoje zaangażowanie nie tylko w zakresie opieki nad chorymi na cukrzycę, lecz również w prowadzenie badań nad potencjalnymi rozwiązaniami w obszarach, w których istnieje potrzeba rozwoju wiedzy medycznej. Badania kliniczne uruchomiono w celu oceny wpływu stosowania empagliflozyny u osób z niewydolnością serca lub przewlekłą chorobą nerek.

Boehringer Ingelheim 

Opracowywanie nowych, bardziej skutecznych leków, przeznaczonych do stosowania u ludzi i zwierząt, leży u podstaw wszystkich naszych działań. Celem firmy jest tworzenie przełomowych terapii, które zmieniają życie chorych. Boehringer Ingelheim - firma rodzinna od momentu jej założenia w 1885 r. - ma swobodę realizacji swojej długofalowej wizji, dążąc do określenia przyszłych wyzwań zdrowotnych oraz identyfikacji niezaspokojonych potrzeb medycznych, w których może przynieść największą korzyść.

Jesteśmy wiodącą firmą farmaceutyczną, skoncentrowaną na badaniach naukowych. Każdego dnia ponad 51 000 naszych pracowników tworzy wartość dzięki innowacjom w zakresie trzech obszarów biznesowych: leków przeznaczonych do stosowania u ludzi, zdrowia zwierząt i leków biologicznych. W 2019 roku firma odnotowała sprzedaż netto o wartości około 19 mld euro. Nakłady na badania i rozwój, wynoszące prawie 3,5 mld euro, umożliwią opracowanie nowej generacji leków ratujących życie i poprawiających jakość życia chorych.

Poprzez otwarcie się na  partnerstwo i zaangażowanie różnorodnych ekspertów z obszaru nauk przyrodniczych, w pełni wykorzystujemy możliwości badawcze i naukowe. Współpracując, przyspieszamy osiągnięcie kolejnego przełomu medycznego, który zmieni życie chorych teraz i w przyszłości.

Więcej informacji o firmie Boehringer Ingelheim można uzyskać, odwiedzając stronę www.boehringer-ingelheim.com lub zapoznając się z naszym raportem rocznym dostępnym pod adresem: http://annualreport.boehringer-ingelheim.com

Piśmiennictwo