Lek afatynib został zarejestrowany w Europie do stosowania u chorych na raka płuca z obecnością mutacji w genie EGFR.

Ingelheim, Niemcy, 25 września 2013 r. — Firma Boehringer Ingelheim ogłosiła dziś, że Komisja Europejska wydała pozwolenie na dopuszczenie afatynibu do obrotu i stosowania u dorosłych pacjentów nieleczonych wcześniej lekami z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej receptora naskórkowego czynnika wzrostu (TKI EGFR) z niedrobnokomórkowym rakiem płuca (NDRP) miejscowo zaawansowanym lub z przerzutami, z aktywującą mutacją (mutacjami) EGFR.

„Z radością przyjmujemy decyzję Komisji Europejskiej. Mamy nadzieję, że będzie to pierwsza z wielu rejestracji leków opracowywanych w ramach naszego własnego programu badań w dziedzinie onkologii” — oświadczył prof. Klaus Dugi, wiceprezes ds. medycznych firmy Boehringer Ingelheim. „Rejestracja afatynibu w Europie wzmacnia nasze zaangażowanie w opracowywanie odpowiednich leków dla określonych grup pacjentów. To istotny krok odpowiadający na znaczne, dotąd niezaspokojone potrzeby w dziedzinie leczenia raka płuca”.

Rak płuca jest jednym z najczęstszych nowotworów na świecie: co roku rozpoznawany jest u 1,6 miliona nowych pacjentów² . Odpowiada też za najwyższą liczbę zgonów — na raka płuca umiera więcej ludzi niż na raka jelita grubego, piersi i gruczołu krokowego łącznie³ . Tylko w Europie rak płuca odpowiada za niemal 270 000 zgonów rocznie⁴ . Chociaż wskaźniki zachorowalności są wyższe u mężczyzn niż u kobiet, szacuje się, że w 2015 r. rak płuc zajmie miejsce raka piersi jako nowotwór złośliwy powodujący najwięcej zgonów u kobiet w Europie⁴.

Rak płuca nie jest pojedynczą chorobą, na podstawie obecności receptorów, które w komórkach nowotworowych często ulegają zmianom lub nadmiernej ekspresji wyróżnia się różne jego podtypy. Jednym z takich markerów molekularnych jest EGFR (należący do rodziny receptorów ErbB). W populacji chorych na NDRP częstość występowania guzów z obecnością mutacji w genie EGFR wynosi 10–15% u osób rasy białej oraz 40% u Azjatów⁵ .

W badaniach klinicznych wykazano, że u chorych na raka płuca afatynib istotnie opóźnia progresję choroby oraz łagodzi objawy związane z rakiem płuca (np. duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej) i poprawia jakość życia^1,6, . Badania w kierunku obecności mutacji w genie EGFR stanowią zatem kluczowy etap procesu podejmowania decyzji dotyczących leczenia, ponieważ umożliwiają pacjentowi otrzymanie od początku właściwego, zindywidualizowanego leczenia.

„Wyjątkowy mechanizm działania afatynibu umożliwia mu blokowanie EGFR i innych receptorów z rodziny ErbB, które odgrywają kluczową rolę w mechanizmach wzrostu i szerzenia się nowotworów złośliwych związanych z wysoką śmiertelnością, takich jak rak płuca” — stwierdził dr Sanjay Popat, konsultant w dziedzinie onkologii z The Royal Marsden NHS Foundation Trust w Londynie i badacz kliniczny w badaniu LUX-Lung 3. „Dane kliniczne potwierdzają skuteczność afatynibu w opóźnianiu wzrostu nowotworu i łagodzeniu objawów związanych z rakiem płuca, co powoduje, że lek ten stanowi interesującą opcję terapeutyczną, poza innymi, dostępnymi w Europie”.

Podobnie jak niedawna rejestracja afatynibu w USA, na Tajwanie i w Meksyku, rejestracja leku w Unii Europejskiej została dokonana na podstawie danych z kluczowego badania LUX-Lung 3 oraz innych badań fazy III i fazy II z udziałem chorych na raka płuca. Dane z badania fazy III LUX-Lung 3 wskazują, że pacjenci przyjmujący afatynib, jako lek pierwszego rzutu, żyli niemal rok, nim nowotwór zaczął ponownie rosnąć [mediana czasu przeżycia wolnego od progresji choroby (ang. progression-free survival, PFS) — 11,1 miesiąca], w porównaniu z nieco ponad pół roku (PFS — 6,9 miesiąca) w przypadku pacjentów otrzymujących pemetreksed i cisplatynę. Ponadto analiza w podgrupach wykazała, że chorzy na NDRP z obecnością najczęstszych dwóch mutacji w genie EGFR (Del19 i L858R) otrzymujący afatynib przeżywali ponad rok bez progresji choroby (PFS — 13,6 miesiąca) w porównaniu z nieco ponad pół roku (PFS — 6,9 miesiąca) w grupie porównywanej¹.

Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi 3. stopnia związanymi z leczeniem obserwowanymi w grupie otrzymującej afatynib były: biegunka (14%), wysypka (16%) i zapalenie wałów paznokciowych (zanokcica) (11%). Najczęstszymi zdarzeniami niepożądanymi 3. stopnia związanymi z leczeniem obserwowanymi w grupie chemioterapii (pemetreksed i cisplatyna) były: neutropenia (15%), zmęczenie (13%) i leukopenia (8%). Odsetek pacjentów przerywających leczenie z powodu zdarzeń niepożądanych związanych z leczeniem był mały (8% w grupie przyjmującej afatynib i 12% w grupie otrzymującej chemioterapię). U 1% pacjentów w grupie przyjmującej afatynib przerwano leczenie z powodu biegunki¹.

O afatynibie

W Unii Europejskiej, na Tajwanie i w Meksyku afatynib jest zarejestrowany do stosowania w leczeniu u pacjentów z przerzutowym NDRP, u których w komórkach nowotworowych stwierdzono mutacje w genie receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR).

W USA afatynib jest zarejestrowany do stosowania w leczeniu pierwszego rzutu u chorych z przerzutowym NDRP, u których w komórkach nowotworowych występują delecje w eksonie 19 lub mutacje z podstawienia w eksonie 21 (L858R) genu receptora naskórkowego czynnika wzrostu (EGFR) wykryte za pomocą testu zatwierdzonego przez FDA⁷ .

Afatynib jest nieodwracalnym inhibitorem receptorów z rodziny ErbB, który nieodwracalnie blokuje EGFR (ErbB1) oraz inne ważne receptory z rodziny ErbB, o których wiadomo, że odgrywają kluczową rolę we wzroście i rozprzestrzenianiu się najbardziej rozpowszechnionych nowotworów złośliwych i nowotworów związanych z dużą umieralnością. Kowalencyjne (a zatem nieodwracalne) wiązanie afatynibu różni się od wiązań tworzonych przez inne związki, które są odwracalne. Zapewnia to trwałą, wybiórczą i całkowitą blokadę receptorów z rodziny ErbB i w ten sposób umożliwia uzyskanie szczególnych korzyści terapeutycznych^8,9.

Afatynib jest obecnie przedmiotem badań klinicznych fazy III, w których oceniane jest jego zastosowanie w leczeniu NDRP oraz raka głowy i szyi. 

Opierając się na doświadczeniu i osiągnięciach w dziedzinie pulmonologii, chorób układu sercowo-naczyniowego, chorób metabolicznych, neurologii, wirusologii i immunologii, firma Boehringer Ingelheim rozpoczęła program intensywnych badań mających na celu opracowanie innowacyjnych leków przeciwnowotworowych. Ścisła współpraca z międzynarodowym środowiskiem naukowym oraz szeregiem najlepszych światowych ośrodków onkologicznych pozwala firmie Boehringer Ingelheim zaangażować się w wykorzystywanie postępów w badaniach naukowych do opracowania ukierunkowanych molekularnie terapii w celu zwalczania wielu nowotworów złośliwych (zarówno guzów litych, jak i nowotworów hematologicznych).

Badania naukowe skupiają się obecnie na trzech obszarach: hamowanie transdukcji sygnału, hamowanie angiogenezy i hamowanie kinaz związanych z cyklem komórkowym. Afatynib jest zarejestrowany w UE, na Tajwanie i w Meksyku oraz USA do stosowania u pacjentów z określonymi typami NDRP. Afatynib znajduje się obecnie w trakcie oceny rejestracyjnej prowadzonej przez instytucje ds. zdrowia w Azji i innych państwach. Nintedanib† , inhibitor angiogenezy, jest obecnie oceniany w badaniach klinicznych fazy III z udziałem pacjentów z NDRP i rakiem jajnika. W dziedzinie hamowania kinaz związanych z cyklem komórkowym wolasertyb^† znajduje się w fazie III badań klinicznych dotyczących ostrej białaczki szpikowej.

Program leków onkologicznych firmy Boehringer Ingelheim nieustannie rozwija się, co odzwierciedla stałe zaangażowanie firmy w postęp w tej dziedzinie.